قرص اسپیرونولاکتون (آلداکتون) نوعی دارو است که به عنوان آنتاگونیست، گیرنده هورمون آلدوسترون شناخته می شود. این دارو به عنوان درمان احتباس ادرار، به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) رسیده است. احتباس ادرار می تواند در اثر عوامل مختلفی از جمله بیماری کبدی و کلیوی به وجود آید. با این حال، این دارو در درمان مشکلات دیگری همچون موارد زیر نیز مفید است:
- فشار خون بالا
- نارسایی قلبی
- هیپر آلدوسترونیسم
به تازگی برخی پزشکان این دارو را با هدف درمان ریزش موی زنانه ای تجویز می کنند، که در اثر هورمون های مردانه ایجاد می شود. این نوع ریزش مو با تولید بیش از حد هورمون های جنسی مردانه در بدن، ارتباط دارد. قرص اسپیرونولاکتون معمولا هنگامی تجویز می شود که درمان های دیگر همچون ماینوکسیدیل با شکست مواجه شوند. اسپیرونولاکتون، ریزش مو در مردان را درمان نمی کند. همچنین، در ریزش موی زنانه ناشی از عوامل غیر هورمونی، مصرف قرص اسپیرونولاکتون بی اثر است. از جمله این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استرس
- شیمی درمانی
- کمبود مواد مغذی
قرص اسپیرونولاکتون چگونه ریزش مو را درمان می کند؟
قرص اسپیرونولاکتون، تولید هورمون های آندروژن را آهسته تر می کند. هورمون های آندروژن به هورمون های جنسی مردانه از جمله تستوسترون گفته می شود.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ دریافت که ۷۵ درصد شرکت کنندگان مبتلا به ریزش مو با الگوی زنانه، پس از مصرف اسپیرونولاکتون، مقداری بهبود را در ریزش موی خود مشاهده کردند. علاوه بر این، مطالعه ای دیگر بیان داشت که ترکیب اسپیرونولاکتون و ماینوکسیدیل، مزایای چشم گیری برای افراد به همراه داشته که کاهش ریزش، افزایش رشد و افزایش تراکم مو ها از جمله آن ها هستند.
اسپیرونولاکتون در چه مقادیری تجویز می شود؟
پزشک جهت درمان ریزش مو، مقداری بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی گرم را به صورت روزانه برای بیمار تجویز می کند. با این وجود، جهت کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی، ممکن است این مقدار در ابتدا ۲۵ میلی گرم بوده و به تدریج تا مقدار مورد نظر افزایش یابد. قرص اسپیرونولاکتون، گاهی اوقات سبب خواب آلودگی شده که بهتر است در هنگام شب مصرف گردد. این دارو را می توان با یا بدون غذا میل کرد.
در صورتی که خانم مصرف کننده به یائسگی نرسیده باشد، پزشک دارو های ضد بارداری را نیز به همراه اسپیرونولاکتون، تجویز خواهد کرد. همچنین، امکان دارد صرف نظر از سن بیمار، مصرف داروی ماینوکسیدیل نیز توصیه شود. مقدار و نوع ترکیب دارویی که پزشک توصیه می کند، به شدت ریزش مو، ابتلا به بیماری های دیگر و مصرف دیگر دارو های ضد ریزش مو بستگی دارد.
قرص اسپیرونولاکتون پس از چه مدت موثر خواهد بود؟
پدیدار شدن اثرات مصرف اسپیرونولاکتون ممکن است مدتی طول بکشد، به همین دلیل در صورت عدم مشاهده نتایج فوری نباید دلسرد شد. اغلب افراد حداقل ۶ ماه پس از مصرف، شروع به دیدن نتایج می کنند. امکان دارد، پدیدار شدن نتایج در افراد دیگر، نیازمند حداقل یک سال مصرف دارو باشد. پس از ۶ ماه مصرف اسپیرونولاکتون، باید با پزشک خود ملاقات کرد. بسته به نتایج به دست آمده، پزشک می تواند مقدار دارو را افزایش داده یا داروی دیگری را به جای آن تجویز کند.
عوارض جانبی مصرف اسپیرونولاکتون چیست؟
قرص اسپیرونولاکتون، معمولا جهت کاهش فشار خون تجویز شده و ممکن است سبب افت فشار خون در افرادی شود که با هدف درمان ریزش مو، آن را مصرف می کنند. از آن جایی که مصرف اسپیرونولاکتون در افراد دارای فشار خون طبیعی می تواند خطرناک باشد، باید فشار خون خود را به صورت متداول اندازه گیری کرد. دیگر عوارض جانبی مصرف اسپیرونولاکتون شامل موارد زیر می شوند:
- خواب آلودگی
- حالت تهوع
- اسهال
- سر درد
- گیجی
- قاعدگی های نامنظم
- حساسیت به لمس در سینه ها
- افزایش وزن
- کاهش میل جنسی
- افسردگی
- خستگی
خونریزی گوارشی و بالا رفتن سطح پتاسیم خون، از جمله عوارض جانبی هستند که جدی تر بوده اما رواج کمتری دارند. بالا رفتن سطح پتاسیم خون، جدی و تهدید کننده زندگی فرد است. در صورت مشاهده هر کدام از علائم زیر در هنگام مصرف اسپیرونولاکتون باید فورا با پزشک یا اورژانس تماس گرفت:
- خستگی عضلانی
- ضعف
- ضربان غیر طبیعی قلب
- حالت تهوع
- فلج
آیا این دارو ایمن است؟
قرص اسپیرونولاکتون معمولا ایمن بوده و در صورت مصرف نامناسب، می تواند سبب بروز مشکلات سلامتی شود. قبل از مصرف هر داروی دیگر به همراه اسپیرونولاکتون، باید با پزشک خود مشورت کرد. این دارو ها شامل مکمل های تغذیه ای (مخصوصا پتاسیم) و دارو های ادرار آور نیز می شوند. قبل از مصرف اسپیرونولاکتون باید پزشک را از موارد زیر مطلع کرد:
- بارداری یا شیر دهی
- بیماری کلیوی
- بیماری کبدی
- پتاسیم بالای خون
- بیماری آدیسون
- عدم تعادل الکترولیتی
در صورت احساس بیماری پس از مصرف اسپیرونولاکتون و مخصوصا ابتلا به انواع شدید یا مداوم حالت تهوع، استفراغ یا اسهال، باید فورا به پزشک مراجعه شود. همه این موارد می توانند فشار خون را به طرز خطرناکی کاهش دهند. افرادی که این دارو را مخصوصا در آب و هوای گرم یا حین ورزش کردن مصرف می کنند باید به مقدار فراوان آب بنوشند. از جمله علائم کم آبی بدن می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:
- تشنگی زیاد
- ادرار غیر مکرر
- تیرگی ادرار
- گیجی
در صورت تجربه علائم و نشانه های واکنش حساسیتی شدید به اسپیرونولاکتون، باید فورا با اورژانس ۱۱۵ تماس گرفت. موارد زیر نمونه هایی از این علائم هستند:
- مشکل در تنفس
- ضربان قلبی ضعیف یا سریع
- تشنج
- کاهش هوشیاری
سخن پایانی
اسپیرونولاکتون یک درمان موثر، برای رفع ریزش موی ناشی از هورمون های مردانه، در زنان است. البته، این درمان می تواند تا یک سال به طول انجامد. در صورت تمایل به مصرف این دارو، جهت درمان ریزش مو باید با پزشک مشورت کرد. در هنگام مراجعه به پزشک باید تمامی داروی های مصرفی خود و انواع روش های درمانی امتحان شده را برای پزشک بیان کرد.
پوست و زیبایی ، ژل ، بوتاکس و لیزر موهای زائد